آموزش خلاصه نویسی

پیش از ورود به مباحث اصلی خلاصه‌نویسی، لازم است موارد زیر را بررسی کنیم:

بسیاری از دانش‌آموزان هنگام اولین مطالعه یک درس، بلافاصله شروع به خلاصه‌نویسی می‌کنند، یا در دروس حفظی، تمامی مطالب را علامت‌گذاری کرده و یادداشت‌برداری می‌کنند. اما باید توجه داشت که زمان اولیه مطالعه، بهترین زمان برای خلاصه‌نویسی نیست. در این مرحله به اشتباه فکر می‌کنیم همه مطالب مهم هستند و این منجر به افزایش حجم خلاصه‌ها و طولانی شدن فرآیند می‌شود.

پس بهترین زمان برای خلاصه‌نویسی چه موقع است؟ زمانی که به تسلط نسبی در مبحث دست یافتیم، چند مرحله تست زدیم و فهم بیشتری نسبت به نکات کلیدی پیدا کردیم، می‌توانیم خلاصه‌نویسی مناسبی داشته باشیم.

حجم یک خلاصه خوب نباید از یک سوم مبحث بیشتر باشد و به طور ایده‌آل باید حدود یک پنجم یا یک ششم مطالب اصلی را شامل شود.

در زمان خلاصه‌نویسی نیازی به رعایت کامل قواعد نگارشی ندارید؛ بلکه باید خلاصه به زبان خودتان نوشته شود. نکته مهم این است که این خلاصه برای خود شما کاربرد دارد و دیگران قرار نیست از آن استفاده کنند.

از رنگ‌های مختلف برای نشان دادن مشکلات و نکات خاص استفاده کنید. بخش‌هایی که بیشتر فراموش می‌کنید، نکاتی که در آن‌ها دچار اشتباه می‌شوید و سوالاتی که بیشتر مطرح می‌شوند را با رنگ‌های متفاوت مشخص کنید. این کار باعث می‌شود در مرورهای بعدی، استفاده از خلاصه‌ها بسیار راحت‌تر باشد.

برای ارتقاء کیفیت خلاصه‌ها، باید آن‌ها را به مرور زمان به‌روز کنید. هر بار که خلاصه‌ای را مرور می‌کنید، ممکن است به بخشی از مطالب تسلط کامل پیدا کنید و نیاز به مرور آن نداشته باشید؛ در این حالت آن بخش را حذف کنید. یا در آزمون‌ها با نکات جدیدی مواجه شوید که باید به خلاصه اضافه شوند.

به طور کلی، حجم خلاصه‌ها باید با مرورهای مکرر کاهش یابد.

خلاصه‌نویسی یک فرآیند شخصی است و نباید از خلاصه‌های دیگران کپی کنید. هر دانش‌آموز بر اساس درک و نیازهای خود خلاصه‌نویسی می‌کند. خلاصه‌های آماده نمی‌توانند به اندازه‌ای که باید برای شما مفید باشند.

خلاصه‌نویسی یک مهارت است که باید مطالب مهم را از مطالب غیرضروری جدا کند. برای درس‌های محاسباتی مثل ریاضی و فیزیک، بعد از مطالعه اولیه و حل تست‌ها، می‌توانید یک تست از هر نوع مهم را همراه با پاسخ آن در خلاصه قرار دهید. در درس‌های غیرمحاسباتی مثل عربی و زبان فارسی، برداشت شخصی خود را از مطالب مهم به زبان خودتان بنویسید. در دروس حفظی مانند دینی و تاریخ، کلیدواژه‌ها و نکات مهم را با مارکر مشخص کنید.

استفاده از فلش کارت‌ها برای کلمات، فرمول‌ها و واکنش‌های شیمی و سایر موارد مشابه نیز می‌تواند در خلاصه‌نویسی بسیار مفید باشد.

در نهایت:

هدف از خلاصه‌نویسی این است که بتوانید با مرور بخش‌های کوچک، مطالب کلی را به خاطر بیاورید. با توجه به نکات و پرهیز از اشتباهات رایج، خلاصه‌نویسی مؤثر و مفیدی داشته باشید.